Падзеж жывёлы - сур'ёзная праблема жывёлагадоўчых гаспадарак. Спецыялісты розных узроўняў рэгулярна паднімаюць гэтае пытанне і спрабуюць знайсці рашэнне. Аднак прычына праблемы глыбей і трагічней, чым нядбайнасць асобных жывёлаводаў або недастатковая кваліфікацыя заатэхнікаў і ветурачоў.
Аказваецца, змена клімату часткова павялічвае страты маладняку - гэта характэрна для многіх краін. Вось як гэта адбываецца.
Ростам раслін кіруюць
фітагармоны — рэчывы, якія сінтэзуюцца імі для ўласнага росту і развіцця. Унесеныя ў глебу азот, фосфар, калій і мікраэлементы нейтральныя, пакуль расліна не возьме іх. Для засваення карысных рэчываў з глебы і патрабуюцца фітагармоны.
Адзін з іх —
цытакінін, захоплівае рэчывы з глебы і дастаўляе іх фітагармону
аўксіну, які стымулюе дзяленне клетак і рост расліны.
Уявіце поле, дзе пасеяна кукуруза. Яна ўзышла, з'явіліся першыя лісточкі і настаў час хімічнай апрацоўкі пасеваў ад пустазелля. Праведзеная апрацоўка спыняе ў раслінах выпрацоўку аўксіну і затарможвае рост раслін. Пры гэтым цытакінін працягвае пастаўляць пажыўныя рэчывы, якія не выкарыстоўваюцца. У такім асяроддзі пры высокай тэмпературы і нізкай вільготнасці пачынаюць развівацца плесневыя грыбы, якія выпрацоўваюць пабочны прадукт —
мікатаксіны.
Яны ж у сваю чаргу назапашваюцца ў зерні і зялёнай масе раслін, якія выкарыстоўваюцца ў кармленні жывёлы. Мікатаксін з кормам трапляе ў стрававальную сістэму жывёлы, наліпае на сценках страўніка, усмоктваецца ў кроў і ў канчатковым выніку прыводзіць да яго гібелі.
Першы пік падзяжоў надыходзіць праз некалькі тыдняў пасля нараджэння цялят, калі яны пераходзяць з малодзіва на малако кароў, якія спажываюць сілас з мікатаксінамі. Атручванне мікатаксінамі выклікае засмучэнне страўніка, а затым - гібель цялят.
Наступны пік падзяжоў узнікае, калі маладняк па дасягненні ўзросту двух-трох месяцаў прывучаюць да кармоў. У гэты момант жывёлы лёгка могуць загінуць.
Супрацьстаяць гэтаму складана. Відаў грыбоў мноства, падабраць патрэбныя антыбіётыкі праблематычна. І чым цяплей становіцца клімат, тым больш у кармах назапашваецца мікатаксінаў і тым вышэй падзеж жывёлы.