Карэспандэнты neft.by высвятлялі, што дапамагае буравікам дабірацца да прадуктыўных нафтавых пластоў і зразумелі, што не апошнюю ролю ў заваяванні глыбінь адыгрывае свідравы раствор. Вадкасць, якая нагадвае густую сумесь, непрывабная з выгляду. Але без яе немагчыма пабудаваць свідравіну. Каб пазнаць у чым складаюцца яе ўласцівасці мы адправіліся на растворны вузел тампанажнага кіравання. Тут ствараюцца растворы і промывочные вадкасці для свідравання, рамонту і аднаўленні свідравін "Беларуснафты".
Мы прыехалі на другі нафтапрамысел Асташкавіцкага радовішча. Тут знаходзіцца растворны вузел цэха свідравых раствораў службы па сэрвісе промывочных вадкасцяў.
Растворны вузел тампанажнага кіравання
З Тампанажным кіраваннем іх падзяляе не адзін дзясятак кіламетраў.
Такое размяшчэнне тлумачыцца транспартнай лагістыкай. Вузел пабудавалі ў 70-х гадах прыкладна пасярэдзіне нафтавых радовішчаў Рэчыцкага і Светлагорскага раёнаў. Да 2000 года працавалі на адкрытых пляцоўках. Рэканструкцыя растворнага вузла дазволіла павялічыць аб'ёмы вытворчасці свідравых раствораў, скараціць час іх прыгатавання, палепшыць умовы працы і бяспеку работнікаў.
Гісторыя растворнага вузла ў фатаграфіях
Архіўнае фота растворнага вузла ў Тампанажным упраўленні
Архіўнае фота цыстэрнаў у Тампанажным упраўленні
Архіўнае фота цыстэрнаў у Тампанажным упраўленні
Архіўнае фота цыстэрнаў у Тампанажным упраўленні
Архіўнае фота цыстэрнаў у Тампанажным упраўленні
Архіўнае фота цыстэрнаў у Тампанажным упраўленні
Высокая хімія ў індывідуальным выкананні
У 2003 годзе пасля рэканструкцыі на растворным вузле зарабілі тры ўчасткі: прыгатавання салёнай вады, гліністых і сапрапелевых раствораў і хлорыстага кальцыя. Тэмпы свідравання з кожным годам раслі, удасканальваліся тэхналогіі праходак, з'яўлялася новая свідравая тэхніка. Але, галоўнае, патрабаваліся такія растворы, якія б адказвалі асаблівасцям распрацоўваных пакладаў. Ствараючы іх, даводзілася ўлічваць "індывідуальнасць" кожнай свідравіны.
“
Свідравы раствор – складаная вадкасць, у склад якой у строга вызначаных прапорцыях уваходзіць мноства кампанентаў. Ад таго, наколькі якасна яна прыгатавана і адпавядае зададзеным параметрам залежыць наколькі эфектыўна будзе чысціцца ствол свідравіны ад выбуранай пароды. У нашым арсенале - высокатэхналагічныя біяпалімерныя і інгібіраваныя растворы, а таксама цяжкія вадкасці для глушэння свідравін.
—Сяргей Лутаў, начальнік цэха свідравых раствораў службы сэрвісу прамывачных вадкасцяў
Лутаў адзначае, што хімія свідравых раствораў не стаіць на месцы, удасканальваецца, дасягае такіх вышынь, якія робяць працу буравікоў не толькі эфектыўнай, але і бяспечнай, дапамагае пазбягаць цяжкіх ускладненняў.
Растворныя інавацыі
“
Калі раней выкарыстоўваўся толькі хлорысты кальцый для падрыхтоўкі раствора шчыльнасцю да 1,40 грама на кубічны сантыметр, то зараз ужывальны новую салевую сістэму MaxOil WotaSoft, цяжкую вадкасць глушэння на аснове ТЖС. Гэта дапамагае пакідаць чыстай прызабойную зону і павялічваць шчыльнасць вадкасці глушэння да 1,70 грама на кубічны сантыметр.
— Сяргей Лутаў, начальнік цэха свідравых раствораў службы сэрвісу прамывачных вадкасцяў
Уражвае. Але ўсё роўна, у святле найноўшых тэхналогій і хуткасцяў свідравання не зусім зразумела: ці то свідраванне ўдасканальваецца і прасоўваецца з дапамогай новых і эфектыўных свідравых раствораў, ці то яны «падцягваюцца» да ўзроўня сучаснага працэсу свідравання. Даводзіцца напружвацца ў жаданні ўсвядоміць значэнне хіміі ў "растворных" інавацыях. Відаць, у нас гэта атрымліваецца не вельмі добра, таму майстар растворнага вузла Міхаіл Мерыкаў вядзе нас у хімічную лабараторыю.
Лабараторнае абсталяванне
Тут нас сустракаюць інжынер па свідравых растворах і спецыяльных вадкасцях Марыя Марынчук, лабаранты Наталля Смольская і Нона Драбянчук.
Марыя Марынчук – інжынер па свідравых растворах і спецыяльных вадкасцях
Наталля Смольская, лабарант
Нона Драбянчук, лабарант
Лабараторнае абсталяванне
Вакол мноства прыбораў, розных колбаў і прабірак, шклянак і ёмістасцяў з рознакаляровымі парашкамі.
Міхаіл Мерыкаў, майстар растворнага вузла
“
Рэагентаў у нас мноства. Акрамя арганамінеральнай сыравіны (сапрапелю), паваранай солі, вядомай усім соды – каўстычнай і кальцынаванай, мы выкарыстоўваем барытавы і карбанатны ўцяжарвальнікі, рознага выгляду глінарошкі, крухмальныя рэагенты, пенагасіцелі і антыпрыхватныя дабаўкі. Усяго больш за 25 найменняў. Свідравы раствор рыхтуецца для кожнай свідравіны, і яго склад карэктуецца ў залежнасці ад праяў яе "характара". Можна сказаць, што мы як фармацэўты - ствараем растворы па індывідуальных рэцэптах.
Рэагенты для падрыхтоўкі свідравых раствораў
Што ж, як гаворыцца, не паспрабуеш – не зразумееш. Першую аперацыю, якую нам даверылі правесці, – гэта вызначыць каэфіцыент успеньвання свідравага раствора. Наталля Смольская налівае ў шклянку 400 мілілітраў сапрапелевага раствора, паказвае, як яго змясціць у міксер і бярэ секундамер.
Наталля Смольская, лабарант
За тры хвіліны чарнільнае змесціва шклянкі падрастае на траціну. Па спецыяльнай формуле Наталля Смольская вылічае каэфіцыент успеньвання.
Наталля Смольская, лабарант
Ідэальныя растворы
Наступным нашым заданнем была дыягностыка параметраў свідравага раствору. Патрабавалася даведацца, як ён павядзе сябе ў свідравіне - у спакоі, пры свідраванні, пры плыні. Вызначаць у лабараторных умовах пластычную і дынамічную глейкасць свідравага раствора нам дапамагаў ратацыйны вісказіметр, які манатонна гудзеў на стале.
Вызначэнне глейкасці свідравага раствору
Пакуль раствор круціўся ў міксеры, мы паспелі вызначыць змест пяску ў сапрапелевым растворы, убачыць працэс яго водааддачы праз папяровыя фільтры, узважыць на аналітычнай вазе вылучаны салёны фільтрат, агледзець разнастайнасць узораў хімрэагентаў, што ўжываюцца для гатавання раствораў і тэхналагічных вадкасцяў.
Прабірка са свідравым растворам
Насыціцца соллю
Кароткі курс хіміі мы засвоілі, надышоў час звярнуцца да вытворчасці. А дакладней, вывучыць пляцоўку гатавання салёнай вады. Машыніст маставога грэйфернага крана Ігар Даўгалапцеў велізарным каўшом зачэрпвае тэхнічную соль ружаватага колеру і ювелірна дакладна адпраўляе яе ў бункер бака-мяшалкі.
Ігар Даўгалапцеў, машыніст маставога грэйфернага крана
Пагрузка тэхнічнай солі
Выгрузка тэхнічнай солі
“
У каўшы прыкладна адна тона солі. Для падрыхтоўкі салянага раствору ці вадкасці затварэння цэменту неабходна высыпаць 15 каўшоў. Магутныя цэнтрабежныя помпы «круцяць» вадкасць па замкнёным крузе. Працэс ідзе, соль раствараецца, вадкасць насычаецца да вызначанай шчыльнасці. Гатовая сумесь адстойваецца, заліваецца ў аўтацыстэрны і адпраўляецца на свідравыя.
—Міхась Мерыкаў, майстар растворнага вузла
Наступным аб'ектам нашага вывучэння стаў участак падрыхтоўкі хлорыстага кальцыю. У белых мяшках – біг-бэгах – цяжкая соль. Хлорысты кальцый.
Транспарціроўка сыпкіх матэрыялаў у мяккіх кантэйнерах тыпу "Біг-Бэг"
Работнікі, якія рыхтуюць свідравыя растворы спрытна і хутка спраўляліся з вялізнымі мяшкамі, вельмі цяжкімі, мяркуючы па нацяжэнню крукавай падвескі.
Ускрыццё мяккага кантэнера тыпу "Біг-Бэг"
Тэхналогія падобная з раней бачанай. Мяшок падхапляўся і завісаў над бакам-мешалкай. Затым цяжкая хімія высыпалася ў бункер, дзе змешвалася з вадой да патрэбнай канцэнтрацыі.
“
Цяжкія вадкасці патрэбныя для глушэння свідравін, у якіх ёсць залішні ўнутрыпластавы ціск. Раствор запампоўваецца туды ў пазбяганне аварыйных сітуацый. На гэтым участку яшчэ рэгенеруюцца адпрацаваныя вадкасці глушэння, прывезеныя са свідравых. Абноўленыя яны гатовыя да далейшага выкарыстання.
—Міхась Мерыкаў, майстар растворнага вузла
Без права на адставанне
Мы выходзім на тэрыторыю растворнага вузла.
Тэрыторыя растворнага вузла Тампанажнага кіравання
У цыстэрнах ёмістнага парку захоўваецца гатовы свідравы раствор і прыбылы са свідравін. Праўда, ні той, ні іншы доўга не залежваецца.
“
Без прамывачных вадкасцяў Тампанажнага кіравання не абыходзіцца ні адна тэхналагічная аперацыя ў "Беларуснафце". Свідраванне, уздзеянне на пласт, рамонт свідравін, гідрапарыў пласта – усюды патрэбныя адмыслоўцы Тампанажнага кіравання. І большая частка нашай працы - аператыўная. Напрыклад, учарашняй ноччу на адным з аб'ектаў тэрмінова спатрэбілася 120 кубаметраў цяжкага свідравага раствору.
—Аляксандр Астапенка, вядучы інжынер службы па сэрвісе промывочных вадкасцей
Прыйшлося перабудаваць бягучы працоўны працэс, каб вызваліць ёмістасці, своечасова прыгатаваць і даставіць раствор замоўцу. Усё атрымалася.
“
Словам, мы - і хуткая дапамога, і пажарная каманда.
—Сяргей Лутаў, начальнік цэха свідравых раствораў службы сэрвісу прамывачных вадкасцяў
Супрацоўнікі растворнага вузла Тампанажнага кіравання
За месяц растворны вузел выдае больш за 6 тысяч кубаметраў розных промывочных вадкасцей і свідравых раствораў. Але з кожным годам тэмпы свідравання растуць. І, як гаворыць Сяргей Лутаў, значыць, служба не мае права адставаць.